ଧାନକୁ ଭିନ୍ନ ରୂପ ଦେଇ ଶିଳ୍ପୀ ପରିଚୟ ପାଇଛି ମୁଣ୍ଡା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଗାଁ (ବିଶେଷ)

ନବରଙ୍ଗପୁର, ଡିସେମ୍ବର ୧୩(ଲୋକାଲ ୱାୟାର): ସେମାନେ ଜନଜାତି ମୁଣ୍ଡା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକ । ସରକାରୀ ଯୋଜନା କି ବିକାଶର ପରଶ ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚି ବି ନ ପହଞ୍ଚିବା ଭଳି । ତଥାପି ସେମାନେ ନିରାଶ ହୋଇ ନାହାନ୍ତି ।

ନିଜସ୍ୱ ଶିଳ୍ପୀ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ଧାନକୁ ଏକ ନିଆରା ରୂପ ଦେଇ ଆଜି କେବଳ ଓଡ଼ିଶା ନୁହେଁ, ରାଜ୍ୟ ବାହାରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚିତି ହାସଲ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି, ସମ୍ମାନିତ ବି ହୋଇଛନ୍ତି ।

ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲା କୋଷାଗୁମଡ଼ା ବ୍ଲକର ଲିମଭଟ୍ଟା ଗ୍ରାମ । ଗାଁରେ ରହୁଛନ୍ତି ମୁଣ୍ଡା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ୧୨ଟି ପରିବାର । ଧାନରେ ସୁନ୍ଦର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ କରି ସେମାନେ ନିଜ ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସ୍ୱାବଲମ୍ବୀ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । ଏହା ସେମାନଙ୍କର ପାରମ୍ପରିକ କଳା ହୋଇ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତିନି ପିଢ଼ି ଧରି ଏହାକୁ ଆଦରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣାର ସ୍ରୋତ ପାଲଟିଛନ୍ତି ।

ବର୍ଷର ବାରମାସ ଗ୍ରାମର ପିଲାଛୁଆ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମହିଳା ଓ ପୁରୁଷ ସମସ୍ତେ ଏହି କାମରେ ଲାଗିଛନ୍ତି । ସେମାନେ ପ୍ରଥମେ ଧାନକୁ ହଳଦୀ ପାଣିରେ ଧୋଇଥାନ୍ତି ।

ପରେ ବାଉଁଶ ପାତିଆ ଉପରେ ରଙ୍ଗବେରଙ୍ଗ ସୂତାରେ ତାକୁ ଗୁନ୍ଥିଥାନ୍ତି । ବାଉଁଶର ସୂକ୍ଷ୍ମ ପାତିଆରେ ଧାନକୁ ସୂତା ସହ ଗୁନ୍ଥିବା ପରେ ପାଣିରେ ବତୁରାଇଥାନ୍ତି ।

ଏହାପରେ ପାତିଆରେ ରଙ୍ଗବେରଙ୍ଗ ସୂତା ଯୋଡ଼ି ବିଭିନ୍ନ ମୂର୍ତ୍ତି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାଜସଜ୍ଜା ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାନ୍ତି । ଗଣେଶ, ଜଗନ୍ନାଥ, ସରସ୍ୱତୀ, ବିଭିନ୍ନ ଚଢ଼େଇ, ସାଜସଜ୍ଜା ସାମଗ୍ରୀ, କାନଫୁଲ ଭଳି ଅଳଙ୍କାର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆକର୍ଷଣୀୟ କଳାକୃତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାନ୍ତି ।

ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ରାଜ୍ୟର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ବଡ଼ ବଡ଼ ଧାନର ସୁନ୍ଦର ସୁନ୍ଦର ମୂର୍ତ୍ତି କରିବାକୁ ବରାଦ ମଧ୍ୟ ମିଳିଥାଏ । ଏହି ଗ୍ରାମର ଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଦଶଅବତାରର ଏକ ବଡ଼ ମୂର୍ତ୍ତି ଏବେ ବାଲୁଗାଁର ଏକ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ସ୍ଥାନ ପାଇ ପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇପାରିଛି ।

ମୁଣ୍ଡା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଏହି ଲୋକଙ୍କ ହାତର ପରଶ ପାଇ ଧାନ ଯେମିତିକି ଜୀବନ୍ତ ହୋଇ ଉଠେ ବୋଲି କୁହନ୍ତି ଗ୍ରାମରୀ ଜଣେ ଶିଳ୍ପୀ ସଦାଶିବ ମୁଣ୍ଡା । ସେ କହିଛନ୍ତି, ଏହା ହିଁ ଗ୍ରାମର ସବୁ ପରିବାରଙ୍କ ପେଟପାଟଣା ।

ଏଥିରୁ ଯାହା ଦି’ ପଇସା ରୋଜଗାର ହୁଏ ସେଥିରେ ପରିବାର ଚଳେ । ଗ୍ରାମର କେତେକ ଯୁବକ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ଧାନ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ କର୍ମଶାଳାରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ନେଇଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଯେପରି ସହାୟତା କିମ୍ବା ପ୍ରୋତ୍ସ।।ହନ ମିଳିବା କଥା ତାହା ମିଳିପାରୁନି ବୋଲି ସେ କୁହନ୍ତି ।

ଗ୍ରାମର ଅନ୍ୟ ଜଣେ ପୁରୁଖା ବ୍ୟକ୍ତି କ୍ଷୋଭର ସହ କହିଛନ୍ତି, ବିଗତ ତିନି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ୧୨ଟି ପରିବାର ଧାନ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ଶିଳ୍ପକୁ ଆଦରିଛନ୍ତି । ପ୍ରତି ବର୍ଷ ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ମେଳାକୁ ସେମାନେ ଏଠାରୁ ସାମଗ୍ରୀ ପଠାଉଛନ୍ତି ।

ଚଳିତ ବର୍ଷ କଟକ ବାଲିଯାତ୍ରାରେ ପ୍ରାୟ ଦେଢ଼ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରି ହୋଇପାରିଛି । ସରକାର ପ୍ରଶଂସା କରୁଛନ୍ତି, ପ୍ରଶାସନ ଡାକି ସଭାସମିତିରେ ମାନପତ୍ର ଧରାଉଛି । କିନ୍ତୁ ସହାୟତା ମିଳିପାରୁନି । ବର୍ଷା ଦିନେ କାମ କରିବା କଷ୍ଟକର ହେଉଛି ।

ଭଙ୍ଗା ଦଦରା ଘରେ ସବୁ ପରିବାର ମୁଣ୍ଡ ଗୁଞ୍ଜିଛନ୍ତି । ସରକାର ଯଦି ଗ୍ରାମରେ ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ କେନ୍ଦ୍ର କିମ୍ବା ୱାର୍କସପ୍ ତିଆରି କରନ୍ତେ ତେବେ ଲୋକଙ୍କର ରୋଜଗାର ବୃଦ୍ଧିରେ ଏହା ସହାୟକ ହୁଅନ୍ତା ।

 

ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଆଦିବାସୀ ଓ ଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନାରେ ସାମିଲ କରୁଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ରାଜ୍ୟରେ ଧାନ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟର କାରିଗର ଅବହେଳିତ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି । ଯଦି ଏହି ଗ୍ରାମର ଲୋକଙ୍କୁ ସେସବୁ ଯୋଜନାର ଲାଭ ମିଳିପାରନ୍ତା ତେବେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ି ମଧ୍ୟ ଏହି କାରୁକାର୍ଯ୍ୟକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖନ୍ତେ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।

ଲୋକାଲ ୱାୟାର